rode vari (varecia rubra) 8-2022 5239De rode vari’s leven in Madagaskar in kleine groepen van 5 tot 16 dieren. De vrouwtjes zijn er de baas en ze verdedigen hun territorium met geur en geluid. De groepen foerageren hoog in de bomen op fruit en hebben daar een belangrijke functie als plantenbestuivers.

 

Alle mannelijke vari’s zijn di-chromatisch, ze hebben slechts twee soorten kegeltjes op hun netvlies en zijn roodgroenkleurenblind. Ze zien de wereld in gradaties blauw, geel en groen, maar kunnen geen onderscheid maken tussen rood en groen. De meeste vrouwelijke vari’s zijn ook di-chromatisch, maar sommige zijn echter tri-chromatisch en zien dus net als mensen alle kleuren. Dankzij een mutatie op hun X-chromosoom kunnen zij rood en groen wel uit elkaar houden. Aangezien er twee X-chromosomen nodig zijn voor tri-chromatiek en mannetjes slechts één X-chromosoom hebben, zijn alle mannetjes di-chromatisch en slechts een gedeelte van de vrouwtjes, die twee gemuteerde X-chromosomen hebben, tri-chromatisch.

 

Rode vari’s eten vruchten en het vermogen om rood te zien helpt de dieren bij het onderscheiden van rijp fruit. Toch biedt di-chromatie de mannelijke lemuren een potentieel voordeel. Tri-chromatische vrouwtjes halen hun visuele informatie grotendeels uit kleuren, terwijl di-chromatische dieren een stuk beter zijn in het waarnemen van lijnen en patronen. Dit laatste blijkt een voordeel bij het detecteren van goed gecamoufleerde roofdieren zoals fretkatten die veel op lemuren jagen. Dit verschil in waarneming tussen de mannetjes en vrouwtjes binnen een groep heeft dus grote voordelen. Aangezien de tri-chromatische vrouwtjes beter zijn in het vinden van rijp fruit, plukt de hele groep daar de vruchten van, terwijl de mannetjes met hun betere patroondetectie de groep sneller kunnen waarschuwen voor roofdieren.

 

Deze rode vari is bij De Beekse Bergen gefotografeerd.

 

Lees ook: Tijdsresolutie en koerscorrecties, Het mosgroene oog, Spinnenogen en Verblind door snelheid: Bastaardzandloopkever (Cicindela hybrida).