Het hazenpootje is een hele elegante inktzwam, die zijn naam dankt aan het beginstadium van zijn groei. De net uit de grond opkomende paddenstoel heeft namelijk wel iets weg van het pootje van een haas. In het Engels heet hij harefoot mushroom, dus ook zij zien er blijkbaar meer gelijkenis in met de poot van de haas dan met die van het konijn.

Deze paddenstoel wordt, zeker door fotografen, gewaardeerd om zijn frêle elegantie en buitengewoon fotogenieke uiterlijk. Ondanks dat het een algemene zwam is, kom je hem toch niet zo heel vaak tegen. Dat komt omdat deze zwammen maar een korte tijd staan. Het vruchtlichaam komt  slechts binnen een paar uur op uit de grond en vervloeit dan alweer tot inkt. Ze overleven het zelden langer dan een dag. Toch is dat al een enorme prestatie als je je bedenkt dat ze binnen die paar uur wel tot zo’n 18 cm hoogte kunnen groeien. Onder gecontroleerde omstandigheden zijn er echter ook exemplaren van amper 1 mm hoogte waargenomen, die er voor de rest overigens exact hetzelfde uitzagen als hun bijna 200 keer grotere broers en die zelf ook normale levensvatbare sporen produceerden. Het lijkt er dus op dat het hazenpootje een ongekende variatie in grootte kent.

De paddenstoel breekt als een klein bruin harig pootje door de grond naar boven, waarna de stam zich razendsnel verlengt en de hoed zich openvouwt. Deze hoed is bleekbruin en kleurt naar de rand zilvergrijs. Naarmate de paddenstoel rijpt, verliest hij zijn witte vacht en wordt de hoed steeds platter tot hij zich bijna omkeert en de randen naar boven toe krullen. De lamellen beginnen wit, maar kleuren als de sporen rijpen en ze vervloeien zwart. Tijdens dit proces nemen ze vocht op uit de lucht, de luchtvochtigheid is dus een mede bepalende factor voor de snelheid waarmee de zwam vervloeit.

Hazenpootjes groeien van mei tot november los of in kleine groepjes bij elkaar, op aarde, mest of houtsnippers.

Lees ook: De gewone glimmerinktzwam en alcohol (Coprinellus micaceus) en Geschubde inktzwam (Coprinus comatus).

De gewone glimmerinktzwam groeit vaak in grote bundels op dood loofhout. Hun hoed wordt tussen de 1 en 3 cm groot en hun holle steel tot maximaal 10 cm hoog. Bij jongere exemplaren liggen de velumrestjes als kleine witte ronde korrels over de hoed verspreid. Deze hoed wordt, naarmate hij ouder wordt, steeds rimpeliger. Deze rimpels komen overeen met de locatie van de lange lamellen aan de onderzijde van de hoed. Bij jonge exemplaren zijn de lamellen nog wit, maar deze verkleuren al snel via grijsbruin naar zwart. Deze zwam is hygrofaan en de kleur van de hoed verandert afhankelijk van de hoeveel vocht die de zwam bevat. Over het algemeen variëren ze van grijs- tot beige-bruin.

In het Engels noemt men deze zwam de mica cap of, glistening inky cap. Net als bij de Nederlandse naam verwijzen ze naar de glinsterende velumresten op de hoed. Zodra deze paddenstoel wordt geplukt begint hij al te vervloeien. Al een uur na oogsten, lossen de lamellen zich op in een inktzwarte sporenrijke vloeistof. Dit proces van vloeibaar worden en oplossen door het aantrekken en absorberen van vocht uit de lucht wordt ook wel deliquescentie genoemd. Toch zijn jonge en direct geplukte exemplaren te eten, het koken van de paddenstoel stopt namelijk dit proces. In combinatie met alcohol kunnen ze echter giftig te zijn. Ze bevatten coprine, wat in combinatie met alcohol voor warmteaanvallen, duizelingen en ademnood kan zorgen. Vandaar dat ze veel in geneesmiddelen worden gebruikt om van alcoholverslaving af te komen.  Als dit alleen al niet genoeg reden zou zijn om ze niet te eten, moet je nog weten dat ze ook een absurd hoog kaliumgehalte bevatten (tot een halve gram per kilo) wat tot hartritme stoornissen kan leiden en dat ze net als veel andere zwammen zware metalen zoals lood en cadmium uit de grond in hun vlees kunnen opslaan.

De gewone glimmerinktzwam is nagenoeg niet te onderscheiden van de wat grotere en zeldzamere gladstelige glimmerinktzwam (Coprinellus truncorum) en wordt hier dus ook vaak mee verward. De gladstelige groeit iets minder vaak in groepen en heeft zoals de naam al suggereert een kale(re) steel.

Lees ook: Plooivoetstuifzwammen en zware metalen (Calvatia excipuliformis).

Lamia is een vrouwelijke demon uit de Griekse mythologie die graag jongemannen verleidt en hun bloed drinkt, ook vergrijpt ze zich aan kleine kinderen die ze opeet en waarvan ze vervolgens alleen de hoofden achterlaat. Ze is feitelijk een dodelijk monster in een elegante en verleidelijke verpakking.

ZGM no. 18 is een ogenschijnlijk vriendelijk mesje met een fraaie houten schede die als een comfortabele slof om het lemmet past. Binnen die schede verbergt zich echter een venijnig scherp mes, dat zelfs sterk genoeg is om mee te wrikken of te batonneren.

Dit kistje is gemaakt van spaanplaat, een goedkoop en algemeen voorradig constructiehout. Dat is daarna zo met olie en Renaissancewas afgewerkt dat het de structuur en kleur van natuursteen kreeg en nu enigszins op een sarcofaag lijkt. In deze sarcofaag ligt Lamia opgebaard. Aan de kopse kant van het kistje zit een klein etiket met de naam van het mes en aan binnenkant van de verzwaarde deksel eentje met de specificaties.

Klik hier voor meer foto’s van Lamia en haar sarcofaag, hier voor het bericht over het mes en hier voor meer foto’s van andere zelfgemaakte messen.

De Nederlandse naam van deze zwam is erg toepasselijk,  de grijswit tot roze kleur met de huidachtige hoedstructuur en bijna doorschijnende rand lijken sterk op een stuk varkensspek.

Deze zwam begint als een korst op rottend loofbomenhout en vormt later dunne, dakpansgewijs staande hoeden die elk zo’n 10cm lang kunnen worden. Het is een algemene soort die op volledig afgestorven hout leeft en witrot veroorzaakt. Ze zijn niet eetbaar maar produceren wel enkele antibiotische en bacteriegroei-remmende stoffen. De familienaam Phlebia betekent aders en tremellosa betekent trillend. Dit verwijst naar de aderachtige groeiwijze en de rubberachtige structuur van de zwam. De soort staat ook bekend onder de synoniemen Merulius- en Xylomyzon-tremellosa. 

Lees ook: Zwam met blauwe plekken: De blauwe kaaszwam (Cyanosporus caesius) en Het (on)gewone elvenbankje (Trametes versicolor).

Klik hier voor meer berichten over paddenstoelen en hier voor meer foto’s.

Volgens vrijwel alle bronnen is dit een algemene zwam, toch was hij me eigenlijk nog nooit echt opgevallen. Dat komt omdat de meeste exemplaren die ik tegenkwam eerder wit grijsachtig blauw, dan echt blauw waren en in de halfschaduw van een bos vallen die zwakke kleuren een stuk minder goed op. Afgelopen week kwam ik bij Huis Ter Heide voor het eerst echter een knalblauw exemplaar tegen. Zelfs de blauw met wit doorregen structuur van de hoed deed me aan kaas denken.

Het zijn bij deze zwam vooral de gekneusde plekken die echt knalblauw kleuren. Bij mensen ontstaat een ecchymose, een blauwe plek, omdat er onder de huid een beschadiging is opgetreden en zich daar bloed ophoopt dat als een blauwe plek door de huid heen schijnt. Bij zwammen is dat eigenlijk niet anders. Een paddenstoel heeft een vrij kwetsbare cel constructie, de buitenste laag, de hoedhuid, is meestal vrij dun, daaronder liggen cellen en luchtkamers waarvan de celwanden vrij makkelijk breken. De stoffen uit beschadigde cellen kunnen daarna met de zuurstof reageren en voor een verkleuring zorgen. Afhankelijk van het soort paddenstoel kan zo’n verkleuring bruin, paars, rood of zoals bij de blauwe kaaszwam, blauw zijn. Het is bekend dat psilocybine producerende zwammen zoals Psilocybe cubensis blauw verkleuren, ik heb echter niet kunnen achterhalen of de kaaszwam ook een psychoactieve zwam is die psilocybine produceert of waardoor deze blauwverkleuringen precies door worden veroorzaakt. Het is echter zeker niet zo dat elke blauw-verkleurende zwam ook psychoactieve stoffen produceert.

De blauwe kaaszwam heeft een zurige geur, wordt zo’n 1 tot 6 cm groot en heeft een voorkeur voor dode naaldbomen. De bovenkant is borstelig en aan de onderkant vormen de buisjes zich tot hoekige poriën en labyrintachtige patronen. Deze zwam is ook wel aan de Tyromyces, Postia, Oligoporus en Spongiporus families toegeschreven, je komt in de literatuur deze zwam dan ook nog onder diverse synoniemen tegen.

Lees ook: Het (on)gewone elvenbankje (Trametes versicolor), Een teleomorfe vorm van de boompuist (Postia ptychogaster) en De echte tonderzwam en de onvermijdelijkheid van de zwaartekracht (Fomes fomentarius).