the bad sleep wellDit is een wat minder bekende film van Akira Kurosawa, die in het Westen vooral bekend staat om zijn films die zich in het feodale Japan afspelen. Toch heeft Kurosawa een aantal fraaie films gemaakt die zich in het Japan van zijn tijd afspelen. The Bad Sleep Well is er daar één van.

 

De film gaat over corruptie en wraak binnen het zakelijke Japan van de jaren 50. Na de oorlog lijkt de Japanse zakenwereld weinig meer op te hebben met de tradities van vroeger. Men rookt sigaren, drinkt whisky, draagt westerse kostuums en rijdt in westerse auto’s. Het verhaal volgt een jonge secretaris op zijn zoektocht naar wraak. Deze Nishi, gespeeld door de onnavolgbare Toshiro Mifune, trouwt in de fantastische openingsscène van de film met de dochter van zijn baas. Lange tijd weet je niet wat deze man en het verhaal drijft, maar beetje bij beetje geven de film en haar karakters hun geheimen vrij. Het bedrijf waar Nishi komt te werken heeft miljarden verduistert en gaat over lijken. Ze maken gebruik van oude tradities als eer en trouw om hun medewerkers onder de duim te houden, terwijl ze zich over de rug van anderen verrijken. Niemand durft hen te trotseren en ze offeren werknemer na werknemer om hun geheimen te bewaren. Eén van de werknemers die ze tot zelfmoord hadden gedwongen was Nishi’s vader. Nishi laat het er echter niet bij zitten en heeft zich tot doel gesteld de dood van zijn vader te wreken. Hoewel hij dapper vecht tegen een vrijwel onaantastbaar systeem, leiden zijn acties tot een even onvermijdelijk als ontmoedigend einde.

 

the bad sleep well openingsscenelDe strijd die Japan voert tussen haar oude tradities en de nieuwe Westerse waarden zien we terug in de manier waarop Kurosawa de verschillende gebeurtenissen binnen het verhaal vastlegt. In The Bad Sleep Well schakelt Kurosawa tussen theatraliteit en avant-gardisme. Sommige scenes zien er uit alsof ze op het toneel worden gespeeld, statisch en gedragen, terwijl andere buitengewoon dynamisch en modern zijn. Ook volgt de muziek niet altijd de emotie. Emotioneel zware scenes hebben een  luchtige carnavaleske begeleiding, terwijl de weinig vrolijke scenes juist door zware muziek worden begeleid. Muziek en cinematografie benadrukken de strijd. Ze versterken de wanhoop en frustratie van de spelers die gevangen zitten tussen traditie en corruptie. Kurosawa is een meester in het bepalen van zijn beeldhoek en maakt veelvuldig gebruik van afgesneden beelden, extreme close-ups en symmetrie. Iets waar veel moderne filmers zoals Tarantino decennia later beroemd mee zouden worden.

 

The Bad Sleep Well is een fascinerende en relevante film die onderwerpen als bedrijfsmanipulatie, fraude en corruptie aansnijdt in een tijd dat men slechts kon vermoeden tot wat voor uitwassen dat decennia later zou leiden.