Hoewel het kan helpen om door omschrijvingen, metaforen en verklaringen een film inzichtelijker te maken is het soms zo dat je verdrinkt in taal en dat woorden het juist moeilijker maken om het beeld te zien. Sommige films laten zich niet makkelijk vangen of samenvatten. Stalker van Tarkovsky is typisch zo’n film. Andrej Tarkovsky is namelijk geen vertaler. Veel regisseurs gebruiken beeld om een verhaal te vertalen. Tarkovsky is een dichter, hij vertaalt niet maar vertelt. Je moet de film doorvoelen en jezelf toestaan het niet allemaal te willen begrijpen.
In 1977 schreef Tarkovsky zijn boek “Verzegelde tijd” , hierin legt hij uit dat van alle kunsten alleen film in staat is om de tijd te beïnvloeden. Door een laag tempo, langzame shots en extreme close-ups te gebruiken kan hij de kijker bedwelmen, hem hypnotiseren tot hij alle besef van tijd kwijt raakt en zich volledig door het beeld laat meevoeren. Stalker is de eerste film die hij volgens dit verzegelde tijds principe uitbracht. Wat niet wil zeggen dat hij die technieken eerder niet toepaste. Zijn films zijn altijd al hypnotisch en vervreemdend geweest. Stalker staat van al zijn werk echter het meeste op zichzelf.
Midden in een verlaten gebied, gemeden en bewaakt, ligt de kamer. Van iedereen die deze kamer betreedt, wordt de geheimste wens vervuld. Er is slechts één persoon die de weg door de woestenij die men de Zone noemt, kan vinden. Deze Stalker is de gids die een schrijver en een wetenschapper begeleidt op hun zoektocht naar hoop, door een landschap dat net zo veranderlijk is als hun gemoedstoestand.
Tarkovsky bouwt zijn films op als een puzzel, maar geeft je nooit alle stukjes. Zijn personages vallen vaak stil en de camera blijft regelmatig hangen. Als hij het tempo vertraagt, wordt de kijker uitgenodigd om te kijken en terug te vallen op zijn eigen gedachten. Tarkovskys beelden doen me nog het meest denken aan de foto’s van Josef Sudek. Niet volledig te duiden maar buitengewoon krachtig. Je kunt een Tarkovsky film op willekeurig welk moment stil zetten en je zult verbaasd zijn over de ongrijpbare schoonheid en zeggingskracht van het beeld. Stalker is één sublieme foto die continu verandert en verrast.
Geen reacties
Reageer: