Een zonnebloem is niet één bloem maar een verzameling van honderden kleine bloempjes. Deze zitten allemaal bij elkaar op een grote schijf. De omringende krans van bloemblaadjes zijn ook losse bloempjes, de straalbloemen. Deze zijn geslachtsloos en dienen om de aandacht op de kleinere schijfbloemen op de schijf te richten. De bloembladen van zo’n schijf- of buisbloem, zijn vergroeid tot een smalle buis. Deze bloemen zitten op de meest efficiënte manier in spiralen bij elkaar gepakt, zo’n  1000 tot 2000 per zonnebloem. Als je een zonnebloem van dichtbij bekijkt, kun je goed de afzonderlijke bloemen zien. Ze staan als kleine vaasjes met een rode rand om hun hals op elkaar gepakt. Als ze open gaan, schuiven ze twee meeldraden naar buiten. Deze krullen zich om en staan als wuivende armen naast elkaar in het gelid.

Het volksgeloof dat deze planten met hun bloemhoofd de zon volgen, geldt alleen voor nog onvolgroeide planten. Zodra de bloem zich opent, verstijft de bloemstengel en verliest de plant dit vermogen, de bloemhoofden blijven dan naar het oosten gericht.