De natuurhistorische collecties van het Museo di Storia Naturale zijn uniek in de wereld. Niet vanwege de tentoongestelde objecten, want veel daarvan vind je zelfs nu nog in kleine privéverzamelingen, maar omdat ze behoorden tot de befaamde collectie van Ulisse Aldrovandi.

De Franse naturalist De Buffon beschouwde hem terecht als de vader van de studie der natuurhistorie. Ulisse Aldrovandi (ook wel Aldrovandus of Aldroandi genoemd) was een geleerde uit Bologna (1522-1605) die na zijn studies in wiskunde, Latijn, recht, filosofie en medicijnen in Bologna een studie natuurhistorie en een botanische tuin oprichtte. Na jaren van studie en verzamelen maakte hij in 1603, als kinderloze professor en curator zijn testament op en liet hij zijn immense collectie na aan de senaat van Bologna. Deze collectie bestond uit 18.000 natuurhistorische, archeologische en exotische voorwerpen, 7.000 gedroogde planten die in 15 herbaria waren opgeslagen (de alleroudste ter wereld), 17 folders met waterverf illustraties en 14 kasten met houtgravureblokken. Deze collectie werd in 1742 aan het Istituto delle Scienze geschonken, maar werd tijdens Napoleons bezetting van Bologna opgebroken. Het duurde tot 1907 voor de Universiteit de kern van de oorspronkelijke collectie wist te herstellen en in het Palazzo Poggi te tonen.

Aldrovandi zijn collectie is mede zo uniek omdat ze zijn nieuwsgierige en actieve geest weerspiegelt. Hij verzamelde alles wat hem wetenschappelijk, creatief en intellectueel uitdaagde. Zijn verzamelwoede werd gedreven door een ontembare gevoel van verwondering en dit zie je terug in zijn collectie, die een bijna kinderlijke naïviteit en diversiteit kent. In het museum vind je onder andere een gemummificeerd kop van een edelhert en hamerhaai, vogelnestjes, struisvogeleieren, maagstenen, fossielen, mineralen, krokodillenhuiden, menselijke hoorns en zelfs een zeedraak.

Tegenwoordig wordt Aldrovandi door het grote publiek niet herinnerd vanwege zijn grote invloed op de natuurhistorie maar omdat hij prentenboeken heeft gevuld met mythische monstruositeiten. Zijn Monstrorum historia (cum Paralipomenis historiae omnium animalium) en zijn Serpentum, et draconum historiae, welke postuum werden gepubliceerd, staan vol met prachtige houtsneden van meermannen, draken, harpijen, wolfmensen en allerhande andere fantastische creaturen uit mythes, legendes en volksgeloof. Deze eenvoudige houtsneden met hun expressieve lijnen en fraaie arceringen getuigen van een oudere gevoelswereld waarin men wist dat er meer onbeschreven dan beschreven was.

In het Museo di Storia Naturale wordt niet alleen de verzameling van Androvandi, maar ook die van Fernando Cospi getoond. Deze Cospiana-collectie werd in 1660 aan het senaat gedoneerd. In 1667 liet Cospi een volledige beschrijving van het “Museo Cospiano” in vijf dikke volumes drukken.

Lees ook: Rue Buffon, Giovanni Antonio Galli en het Museo Ostetrico in Palazzo Poggi in Bologna, Venerina in Palazzo Poggi in Bologna, Bloedkoraal en Albertus Seba, Olaus Worms Wunderkammer en Rosamond Purcell, Het Zeepaard, Natura Docet in Denekamp, Naturhistorisches Museum in Bazel, Museo di Zoologica en Museo di Anatomia Comparata in Bologna en Het opgezette nijlpaard in La specola (Ippopotamo di Boboli).

Klik hier voor meer foto’s van het Museo di Storia Naturale in Palazzo Poggi in Bologna.

Klik hier voor meer foto’s van natuurhistorische musea.