gerard dou vrouw raspt wortelWortels zijn niet altijd oranje geweest, er was een tijd dat zij wit, paars, geel of rood waren. Dankzij de Nederlanders is oranje echter wereldwijd de dominante kleur voor wortels geworden. Deze kleurvariëteit is in de zeventiende eeuw ontstaan. De wortel werd door ons net zo lang gekruist tot hij de kleur had van het Huis Oranje-Nassau. Deze oranje wortel, ook wel Hoornse wortel genoemd, werd daarna over heel Europa verspreid.

 

Eén van de eerste afbeeldingen van deze Hoornse wortels vind je bij de 17e eeuwse fijnschilder Gerrit Dou. Deze Leidse schilder, die bekend staat om de hoge mate van detaillering in zijn werk, was Rembrandts eerste leerling. Ondanks de liefde voor detail waren zijn schilderijen niet stijf of kil, hij wist goed gebruik te maken van lichteffecten en zijn composities waren speels maar goed doordacht. Zo maakte hij graag gebruik van venster scenes en trompe-l’oeil. Een mooi voorbeeld van de aandacht voor deze toen nog vernieuwende oranje wortels zie je in dit kleine schilderijtje van amper 60 bij 44 cm uit de tweede helft van de 17e eeuw. Niet alleen beeldt het een vrouw die een wortel raspt af, maar het toont ook overduidelijk de grote oranje wortels op de voorgrond. En nee, de wortels waren vroeger niet groter dan nu. Gerrit Dou had de neiging om de maat van zijn wortels enigszins te overdrijven.