Afgelopen vakantie stonden we op een kleine gezinscamping. Er was een flink grasveld met een leuke speeltuin in het midden. Aan beide kanten van dit speelveldje stonden familietenten, omzoomd met barbecues, draadloze radio’s, strandstoelen en een klein assortiment aan kuithoge schoothondjes. Er werd gezellig met elkaar gekeuveld en de kinderen troefden elkaar af op de glijbaan en schommel. ’s Avonds dronk men gezamenlijk een glaasje wijn en om tien uur gingen de lichten uit.

Een uurtje later lag bijna iedereen te slapen, bijna iedereen, want de hondjes moesten nog wel even worden uitgelaten. Dat deed men stiekem, aan de overkant van het veld. Want niemand wil dat zijn eigen kind op weg naar de zandbak in de stront stapt. Zo gebeurde het dat van beide kanten van het grasveld de campingbezoekers, zonder dat ze het van elkaar zagen, onder beschutting van de nacht en met een kleine zaklantaarn, hun weg naar de overkant van het speelveld zochten. Daar lieten ze, heimelijk om zich heen kijkend, hun hondjes hun gemak doen. Met een snelle pas staken ze daarna het speelveld weer over en verdwenen in hun tent.

Tot je de volgende ochtend steevast de verontwaardigde kreten van beide kanten van het campingveld hoorde als de vroege opstaanders voor de zoveelste keer in een drol trapten. Daarna stak men het speelveld over en onder het genot van een kopje koffie bracht men, klagend over de onbekende asociaal, de morgen door. Tot de kinderen gingen spelen, de barbecues werden aangestoken, de flessen wijn werden opengetrokken en men na het doven van de lichten wederom de hondjes moest uitlaten.

Dit kleine bolletje pluis zie je binnenshuis regelmatig op wanden of plafonds zitten. De huisspringspin (Pseudeuophrys lanigera of Euophrus lanigera) is slechts 4mm groot en kan buitengewoon goed overweg met het droge klimaat van onze moderne betonnen gebouwen. Oorspronkelijk is deze soort afkomstig uit Zuidwest-Europa maar vanaf de jaren 50 van de vorige eeuw wordt hij ook in West-Europa aangetroffen en nu is het één van onze meest algemene huisspinnen. Als synantrope soort wordt hij geassocieerd met mensen of menselijke bewoning en je vindt hem dan ook exclusief in steden en dorpen op, in of rondom gebouwen. Zelfs midden in de winter kun je nog volwassen exemplaren tegenkomen.

Klik hier voor meer foto's van spinnen.

Het Engelse woord “glamour” komt oorspronkelijk uit Schotland. Hier betekende het “betovering”. Deze betekenis van glamour wordt uitvoerig beschreven door Sir Walter Scott in zijn Letters on Demonology and Witchcraft uit1830. Glamour stond voor magie, tovenarij en dan specifiek voor een spreuk die de perceptie van het slachtoffer veranderde. Als men deze glamourspreuk uitsprak zag de werkelijkheid er ineens heel anders uit, men trok als het ware de wol over je ogen.

Glamour stamt oorspronkelijk af van grammar (grammatica). De Schotten hadden de “r” door een “l” vervangen. Tijdens de Middeleeuwen waren er maar een handvol mensen die konden lezen en schrijven. Voor analfabeten was grammatica iets mysterieus en magisch. Men dacht dat je kennis van grammatica ook kon gebruiken om anderen te overtuigen, verleiden of betoveren. Men geloofde heilig in deze relatie tussen geleerdheid en het vermogen om spreuken uit te spreken. Woorden hadden macht en iemand die ze wist te gebruiken had macht over iemand die dat niet kon. Een gedachte die zo stom nog niet was. Kijk maar eens naar de kerk of politici. Woordtovernaars hebben nog steeds de macht om onze perceptie van de werkelijkheid te veranderen. Woorden hadden en hebben de macht om te verleiden.

Sir Walter Scott heeft dit Schotse woord voor onverklaarbare fascinatie en betovering zijn wereldwijde bekendheid gegeven en nu gebruiken we het alleen nog voor een speciale en luxe uitstraling. Voor alle dingen die betoverender zijn dan de rest van de wereld, voor sterren en fascinatie.

It had much of glamour might;

Could make a ladye seem a knight;

The cobwebs on a dungeon wall

Seem tapestry in lordly hall;

A nut-shell seem a gilded barge,

A sheeling seem a palace large,

And youth seem age, and age seem youth:

All was delusion, nought was truth.

The lay of the last minstrel, Canto 3, fragment uit strofe 9, Sir Walter Scott.

Het eerste deel van de beroemde Millennium trilogie van Stieg Larsson, Mannen die vrouwen haten, heeft twee sterke verfilmingen voortgebracht. Eerst een Zweedse en zoals tegenwoordig vaak gebeurt, daarna een Amerikaanse. Nu kan ik niet meedoen aan de discussie welk van deze twee verfilmingen het boek de meeste eer aan doet. Ik heb de boeken niet gelezen en ben dat ook niet van plan. Ik vergelijk liever beide films.

De Zweedse verfilming van Niels Arden Oplev uit 2009 zag ik het eerst. Een groezelige film met mooie rollen van Noomi Rapace als Lisbeth Salander en Michael Nyqvist als Mikael Blomkvist. David Finchers versie uit 2011 is iets gelikter maar zeker zo goed. Salander wordt hierin gespeeld door Rooney Mara en Blomkvist door Daniel Craig. Beide films zijn het kijken meer dan waard. Het is verbazingwekkend hoeveel ze op elkaar lijken zonder directe kopieën te zijn geworden. In beide films wordt de relatie tussen Salander en Blomkvist goed belicht, maar er zijn subtiele verschillen.

Noomi Rapace en Rooney Mara spelen allebei een prachtige Lisbeth Salander. Mara toont niet alleen de emotionele afstandelijkheid en intelligentie die haar karakter zo sterk maken maar ook de kwetsbaarheid die ervoor zorgt dat je haar teleurstelling op het einde van de film begrijpt. Toch is Rapace feller en gevaarlijker en voor mij de interessantere Salander.

Dit verschil wordt meteen duidelijk in de scene waarin Salander in de metro wordt aangevallen. In de Zweedse versie wordt ze lastig gevallen door een groep dronken jongens. Ze weet ze krabbend en schoppend van zich af te slaan. In de Amerikaanse versie wordt haar laptop gestolen. Ze achtervolgt de dief, weet haar laptop terug te krijgen en ontsnapt op spectaculaire wijze over de roltrap. Beide scenes laten zien dat Salander van zich af weet te bijten, maar de Zweedse is rauwer.

Een ander verschil is de manier waarop de seksuele relatie tussen Blomkvist en Salander zich ontwikkelt. In de Zweedse versie houdt Salander volledig het initiatief. Deze versie toont goed haar ongrijpbare en onafhankelijke karakter terwijl de Amerikaanse versie meer haar kwetsbaarheid benadrukt.

De verschillende relaties tussen de twee hoofdpersonen verklaart ook de verschillende eindes tussen de Zweedse en Amerikaanse versie. In de Zweedse versie verdwijnt Salander met miljoenen aan gestolen geld uit Blomkvist’s leven en laat hem vol bewondering achter. In de Amerikaanse versie komt ze na de diefstal terug naar Zweden en koopt voor Mikael een kerstcadeau. Dit gooit ze echter teleurgesteld weg als ze hem met Erica ziet lopen. Beide eindes zijn mooi en in overeenstemming met de personages van de verschillende versies. De één is niet beter dan de ander, toch heb ik voorkeur voor de eigenzinnige en minder afhankelijke Salander die Oplev neerzet.