Bekijk ook: Muizenskelet.

De natuur is niet zo creatief als we vaak denken. Ze werkt volgens vaste patronen en probeert steeds hetzelfde. Dat is de reden dat ze vaak dezelfde oplossingen voor dezelfde problemen vindt. Convergerende evolutie, het tot stand komen van vergelijkbare adaptaties bij verschillende soorten, is dan ook een bekend fenomeen.

Van alle levende wezens (dieren en planten) tellen de kevers verreweg de meeste soorten. Ondanks de onnoemelijke variaties tussen deze verschillende soorten vind je ook hier toch vaak dezelfde adaptaties terug. Eén daarvan is het verlengen van lichaamsdelen, zoals kaken, hoornachtige uitsteeksels en poten. De Harlekijnkever is bij lange na niet de enige boktor (Cerambycidae) met extreem verlengde poten. Je vindt deze aanpassing ook bij Cetoniidae (rozenkevers), Dynastidae (neushoornkevers), Chrysomelidae (haantjes), Scarabaeidae (mestkevers), Euchiridae (langarmkevers) en Curculionidae (snuitkevers).

Cheirotonus gestroi is een langarmkever die in de hooglandbossen van Thailand leeft. De larven ontwikkelen zich in rottend hout en worden het meest in grote alleenstaande dode bomen gevonden. Het duurt gemiddeld 3 tot 4 jaar voor de larven volgroeid zijn. De mannetjes en vrouwtjes lijken sprekend op elkaar, ware het niet dat de voorpoten van het mannetje fors zijn vergroot. Vermoed wordt dat het mannetje het vrouwtje hiermee tijdens de paring in bedwang houdt. De kevers kunnen goed vliegen en komen ’s nachts vaak op licht af. De volwassen kevers voeden zich met rottend fruit en plantensap.

Cyrtrotrachelus buquetti (reuze bamboe snuitkever) is een kever die zich heeft gespecialiseerd in het eten van jonge bamboescheuten. Hij wordt gezien als een plaag, leeft net als Cheirotonus getroi in Thailand en heeft dezelfde lichaamsaanpassing van vergrote voorpoten.

Klik hier voor meer foto's van tropische kevers.

Ik liep zo stil mogelijk, de ruimte was hoog en er stonden veel pilaren. Het was er stil en de verschraalde lucht bewoog niet. Half verzonken in de vloer lagen versteende mensen. Hun gezichten waren ingetrapt en hun contouren versleten. In de muren zaten kleine nissen met tralies waarachter mensen levend maar zonder enig geluid werden verbrand. Uitgebleekte skeletten kwamen achter dikke en stoffige gordijnen vandaan en keken beschuldigend om zich heen. Hier en daar stonden sokkels waarop gebroken botten en schedels zonder tanden lagen. Gevilde huiden hingen als vaandels aan de pilaren en aan het einde van de galerij hing een reusachtige naakte man. Bloedend uit vele wonden keek hij op me neer. Al mijn hoop om onopgemerkt naar buiten te gaan was vervlogen.

Bij spinnen is het aantal ogen en de plaatsing daarvan vaak bepalend voor de determinatie van de soort. De meeste spinnen hebben zes of acht ogen en deze zitten in groepjes op het kopborststuk. Spinnen die niet actief jagen, zien over het algemeen slecht. Zij vertrouwen op hun web en de trillingen die zij daaruit opvangen. Spinnen die wel actief jagen, zoals de springspinnen, hebben de beste ogen van alle geleedpotigen. Zij zien niet alleen in hoge resolutie maar kunnen ook kleuren en gepolariseerd licht waarnemen. Van hun acht ogen zijn er twee enorm vergroot en zitten als koplampen recht voor op de kop terwijl hun twee achterzijogen ver naar achteren op het kopborststuk zijn geplaatst en zich ter hoogte van het tweede potenpaar bevinden. Met deze acht ogen kan de springspin 360 graden in de rondte kijken. Als hij met één of meerdere van zijn ogen beweging ziet, draait hij zijn lijf in die richting en gebruikt hij zijn twee grote voor-ogen om details en afstand te bepalen. Hij kan het netvlies van deze ogen inwendig naar voren, naar achter en opzij bewegen. Hierdoor kan hij niet alleen in- en uitzoomen op zijn prooi maar deze ook met zijn ogen volgen zonder zichzelf te bewegen, wat natuurlijk een groot voordeel is als je onopvallend een prooi probeert te besluipen.

Sommige spinnen hebben een netvlies dat, net als bij katten, een speciale laag met licht reflecterende cellen heeft (tapetum lucidum). Dit stelt hen in staat om de weinige hoeveelheid aanwezig licht via hun netvlies terug te kaatsen waardoor zij in het donker toch nog goed kunnen zien en hun ogen als koplampen oplichten. Bij de spinnensoort met de grootste en gevoeligste ogen, Deinopsis, groeit elke nacht een nieuw stuk tapetum dat overdag weer wordt afgebroken. Hierdoor jaagt hij altijd met een extra gevoelig en “vers” netvlies. Zijn lenzen hebben een omgerekende lichtgevoeligheid van F: 0.58, terwijl de lichtgevoeligheid van kattenogen F: 0.9 en van uilenogen “slechts” F: 1,1 bedragen.

Als je wilt weten hoeveel spinnen er ‘s nachts actief jagen moet je buiten in het donker maar eens een kleine zaklamp vlak onder je oog houden en met de bundel over de grond schijnen. Zorg er wel voor dat je oog niet meer dan twee centimeter boven de lichtbundel zit en je onder dezelfde hoek meekijkt want spinnen ogen zijn heel gericht. Je zult verbaasd staan als je ziet hoeveel spinnen er in het donker actief zijn.

De Harlekijnkever is een grote tropische boktor die van Mexico tot Zuid-Amerika voor komt. Hij is overdag actief en voedt zich met plantensap. Zijn Nederlandse naam dankt hij aan zijn zwart-rood geblokte tekening en zijn Latijnse naam (Acrocinus longimanus) aan zijn lange voorpoten.

De Harlekijnkever is een mooi voorbeeld van seksueel dimorfisme bij kevers. De voorpoten van de mannetjes zijn, in vergelijking met die van de vrouwtjes, enorm verlengt. Hij gebruikt deze niet alleen om wijfjes mee te imponeren maar ook in gevechten met rivalen om het wijfje en de broedplaats mee te beschermen. De vrouwtjes leggen hun eitjes bij voorkeur in dode of stervende bomen met veel korstmos. Hierop zijn ze ondanks hun felle kleuren uitstekend gecamoufleerd. Ze knaagt een smalle gleuf in de bast en legt daar gedurende twee tot drie dagen vijftien tot twintig eitjes. Zodra deze uitkomen, boren de larven zich in het hout tot ze zo’n dertien centimeter lang zijn en zich in een kamertje onder de bast verpoppen. De volwassen kever wurmt zich daarna door de bast naar buiten. De Harlekijnkever kan, ondanks zijn grootte, lange poten en voelsprieten, vliegen. De kever zelf kan zeven centimeter lang worden terwijl de voorpoten van de mannetjes ruim twee maal zo lang zijn als hijzelf.

Klik hier voor meer foto's van tropische kevers.