Al lange tijd wilde ik een mes maken dat tegen bijna alles bestand zou zijn. Een werkpaard, sterk, taai en betrouwbaar, waar je in een nood- of overlevingssituatie echt wat aan hebt. De meeste survival- messen zijn een compromis, mooi om naar te kijken maar niet echt geschikt om zwaar te gebruiken. Ze zien er wel stoer uit, maar als het erop aankomt voldoen ze zelden. Het staal is vaak een goedkoper productiestaal, het handvat is meestal niet geschikt om in meerdere grepen of met handschoenen aan te gebruiken, de constructie is regelmatig onder de maat en de snede vaak te kwetsbaar, enkele zeer dure uitzonderingen daar gelaten.

Chroom/Molybdeen stalen staan in de industrie bekend om hun hardheid, stijfheid en enorme taaiheid. Ze worden onder andere gebruikt in racewagen-frames en geweerlopen. Dit mes is uit ATS-34 staal gemaakt. Dit Japanse Chroom/Molybdeen staal bevat 1,04% koolstof, 13,75% Chroom, en 3,55% molybdeen. Dit maakt het een staal dat uitermate geschikt is voor messen die misbruik moeten kunnen weerstaan. Het is roestvast, maar net niet zo corrosie-bestendig als bijvoorbeeld 440C. Dit compenseert het met zijn veel hogere taaiheid. Het is erg lastig om te breken en het kan enorme laterale krachten aan. Het is echter wel een duur staal, dat moeilijk is te verkrijgen en lastig is om te bewerken. Om die redenen zie je het niet zo vaak terug in  productiemessen en al helemaal niet in dikkere messen. Hoewel de enorme kwaliteiten van dit messenstaal al langer bekend zijn, wordt het slechts door een handjevol makers in legermessen en meestal in opdracht gebruikt.  

Dit mes is uit 7 mm dik ATS-34 gemaakt, het staal loopt in volle dikte helemaal door in het handvat en is niet uitgeboord of taps afgeslepen om gewicht te besparen. Het snijvlak is een combinatie van vlak en convex slijpwerk en loopt tot op 2/3 van de breedte van het lemmet. Dit snijvlak begint vlak, tot aan zo’n 1,5 cm van de daadwerkelijke snijrand af, waar hij in een convex snede overgaat. Dit maakt de uiteindelijke snede niet alleen erg scherp maar ook zeer robuust en zorgt er samen met de taaiheid van het staal voor dat deze niet snel zal beschadigen, ook niet als er ruw mee wordt omgegaan. Een convexe snede heeft als bijkomend voordeel dat deze het te snijden materiaal steeds maar op één punt per snijvlak raakt, waardoor de snij-frictie enorm afneemt en het lemmet niet blijft “kleven”. Het lemmet is het breedst vlak bij de ricasso, waar het een zeer lichte recurve heeft en loopt enigszins taps af naar de punt. Om de snede en de punt te testen heb ik deze meerdere malen met volle kracht in een stuk hardhout geslagen om hem er daarna zijdelings wrikkend weer uit te breken. De snede is zeer scherp en haalt makkelijk de papiersnij- en haarscheer-test.

De ricasso is bewust kort gehouden, zodat het snijvlak zo dicht mogelijk bij het handvat begint. Messen met een brede ricasso en grote choil hebben als nadeel dat je er veel minder druk op kunt zetten, aangezien je de meeste kracht vlak bij je hand kunt uitoefenen. Het handvat zelf is relatief lang, zodat je hem ook in de winter met een dikke handschoen aan nog goed kunt vasthouden. De zwarte canvas-micarta schalen verbreden zich nog voor de kromming van de kont van het mes, zodat je hand altijd tussen de vingergroef en deze verbreding past en je het heft stevig kunt vastgrijpen. De knopvormige verdikking van de achterkant van het heft werkt niet alleen als een stop tegen het wegschuiven van je hand, maar past ook in de muis van je hand, als je je grip naar achteren wilt verplaatsen om meer zwaaikracht aan het mes te geven bij het hakken of klieven. Het staal van het mes steekt aan de achterkant van het handvat een stuk uit en heeft twee sleutelkoord gaten, waar je een stuk touw doorheen kunt halen wat je om je pols kunt doen ter versteviging van je grip. Het achterste uiteinde is haaks geslepen, zodat je dit kunt gebruiken om mee te hameren, terwijl de schuine onderkant van dit stuk staal onder zo’n hoek is geslepen dat er op de stompe hoek een punt ontstaat, die als glasbreker of bottenbreker dienst kan doen. De balans van het mes licht precies op het begin van de vingergroef. Micarta is vele malen sterker en krasbestendiger dan hout, bot of gewei en één van de beste materialen die je voor een mes heft kunt gebruiken. Het heeft een hogere treksterkte dan staal, zal bij temperatuurschommelingen niet buigen, krimpen of barsten, het is een uitstekende isolator tegen hitte en koude en zal in beide gevallen prettig en koel in de hand aanvoelen en het bied daarnaast ook nog een uitstekende grip. Dit canvas-micarta is niet behandeld, en zal na verloop van tijd dus vetten en vuil opnemen waardoor de mooie grijze tekening van het canvas zal vervagen. Dat is echter een klein offer voor de superieure grip die dit oersterke materiaal, ook als het nat is, geeft.

Ik heb dit mes Nasibu genoemd, naar een gorilla uit diergaarde Blijdorp. Gorilla’s hebben een ingetogen maar imposante kracht, en zijn zeer vreedzaam. Maar indien nodig zijn ze in staat tot geweldige krachttoeren.

Het mes weegt 630 gram en is 33,5 cm lang. Het lemmet is 0,7 cm dik, 18 cm lang en op het breedste punt 4,7 cm hoog. Het handvat is achter de vingergroef 4 cm hoog, bij de vingergroef 1,7 cm dik en bij de knop aan de achterkant 2,7 cm dik.

Lees ook: Nasibu (Gorilla gorilla gorilla).

Klik hier voor meer foto’s van ZGM-21 (Nasibu) en hier voor meer zelfgemaakte messen.