Voor dit mes heb ik een papagaai als uitgangspunt voor het ontwerp genomen. Omdat de lange staart van deze vogels zich leende voor een Perzische lemmetvorm, heb ik goed gekeken naar de traditionele pesh-kabz, jambiya en khanjar. Er bestaan veel khanjar met dierenhoofden als pommel, ook met die van een papagaai, maar de keuze van het dier bepaalt daar nooit de vorm van het handvat of lemmet, deze blijven generiek. Ik wilde dicht bij de ontwerpen van deze Arabische messen blijven en tegelijkertijd de hele vorm van het mes op het dier te baseren.
Een goed ontwerp is altijd een samenspel tussen vorm en functie, het moet tenslotte ook functioneel zijn en als mes goed in de hand liggen. Het was dus belangrijk dat de ontwerplijnen en de ergonomie in balans waren. De eerste stap was het bepalen van de grove lijnen van de contouren. Toen ik daar enigszins tevreden over was, ben ik zowel de lemmetvorm als die van het handvat gaan verfijnen. De kop van de papagaai vroeg om extra aandacht, hij moest niet alleen lijken maar ook bij het mes passen, het was niet genoeg om een realistische papagaaienkop op een gestileerd handvat te zetten. Daarom heb ik eerst talloze tekeningen van papagaaienkoppen gemaakt. Pas toen ik tevreden was met de mate en stijl van stilering ben ik gaan kijken naar de ruimtelijke verhoudingen en omzetting naar 3D. De krommingen van de lijnen en vlakken moesten overeenkomen met die van de vogel en bij de vorm van mijn hand passen.
Het handvat is van ebbenhout, net als de pupillen. De ogen en de snavel zijn van zwijnentand. De bevestigingspin is van messing met een stukje ingelegd zwijnentand en het lemmet wordt aan beide kanten in het handvat bij de ricasso door twee messing liners ingeklemd. De snavel zit met epoxy en een stevige roestvrijstalen pin aan het hout vast en de iets uitstekende ogen zijn diep in het hout ingelegd. Het gehele handvat is met vijlen, scherpe mesjes en schuurpapier gevormd. De bredere schouders van de papagaai passen in de muis van mijn hand, mijn duim past op de vleugeltippen aan de rugzijde en de poten aan de voorkant werken als vingerstop. Mijn hand past precies tussen de vingerstop en de kop van de papagaai, die ervoor zorgt dat het mes niet uit mijn hand kan schieten.
Het lemmet is van 6 mm dik O1 staal, heeft een prominente choil, een lange valse snede die doorloopt tot in de punt en een recurve. De ricasso is aan de bovenzijde haaks en aan de onderkant afgerond. De choil heeft de negatieve vorm van het takje waar de papagaai op zou zitten. O1 is een niet roestvast koolstofstaal. Het blanke staal was van zichzelf echter veel te licht en glanzend om goed bij het handvat en het ontwerp te passen. Door het eerst in sterke azijn te etsen en vervolgens met mijn eerder gebruikte roest-omzetting procedé gedeeltelijk zwart te maken, kreeg het een verweerder en rijker uiterlijk. Het gevormde magnetiet heb ik met staalwol gedeeltelijk weggeschuurd, waardoor de dieper geëtste gedeeltes zwart bleven en het lemmet een mattere structuur kreeg.
Het hele mes weegt slechts 265 gram en is 33 cm lang. Het lemmet is 6 mm dik en heeft een snede van 19,5 cm. Het handvat is relatief vlak, het varieert van 1,5 tot 1,8 cm dikte en is in het midden 3,7 cm breed.
Klik hier voor meer foto’s van zelfgemaakte messen.
Geen reacties
Reageer: