In een Engelse schrijfkist uit het einde van de 19^e eeuw kwam ik een oude Indische postzegel tegen. Iemand had ooit de moeite genomen om hem van een brief te scheuren en te bewaren, maar was hem daarna blijkbaar vergeten. Ik geef zelf weinig om postzegels maar vroeg mezelf toch af waarom deze ene postzegel was bewaard. In de kist zat verder nog wat oud schrijfgerei zoals een oude inktpot, papier en kroontjespennen, niets dat enige aanwijzing over de originele brief of herkomst van de postzegel kon geven.

Misschien verzamelde de vorige eigenaar postzegels en heeft hij deze bewaard omdat hij helemaal uit India kwam. Uit de stempel kun je opmaken dat de brief in 1894 was verstuurd vanuit een plaatsnaam eindigend op -kot. Aangezien dit in het Sanskriet fort of kasteel betekent en er erg veel plaatsnamen zijn die daarop eindigen is het vrijwel onmogelijk om te bepalen waar hij ooit vandaan kwam.

De eerste Indische postzegels werden pas in oktober 1854 te koop aangeboden, deze hadden een waarde van 1/2, 1, 2 of 4 annas. Een anna was een geldeenheid die gelijk stond aan 1/16 roepie of 12 pie.  De anna bleef in India tot 1957 in gebruik. Tot in het midden van de 19^e eeuw stond 1 anna ook nog gelijk aan 1 kaurie, de bekende schelp die als munteenheid werd gebruikt. Officieel werd deze schelp tot 1805 als betaalmiddel toegestaan, tot hij door de East India Company werd vervangen door de roepie. De term anna wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt om een 1/16 deel aan te geven.

Op de eerste Indische postzegels stond het profiel van een jonge koningin Victoria. Ze werden geïntroduceerd na een uitgebreide studie van de postsystemen van Europa en Amerika. Voordien werd officiële post ongefrankeerd verzonden en kwam vaak niet aan. Dit nieuwe systeem werd aanbevolen door de gouverneur-generaal Lord Dalhousie en verzekerde de gebruikers van “lage en uniforme” tarieven om hun post te versturen binnen de jurisdictie van de East India Company. Deze Britse handelsmaatschappij was al in 1600 opgericht en bezat in India niet alleen het handelsmonopolie, maar hield zich daar ook met bestuur en militaire zaken bezig.

In 1855 werd een nieuw postzegelontwerp met het portret binnen een ovale cartouche uitgegeven waarop de tekst East India Postage stond. De zegels werden in Engeland door De La Rue gedrukt. Deze postzegels bleven in gebruik tot de Britse regering in 1858, na de rebellie in 1857 tegen de East India Company, de administratie van India overnam. Deze raj, oftewel “rule”, was de nieuwe Indische regeringsvorm waarin de Britse kroon feitelijk het besturende orgaan van Indië werd. De raj duurde tot 1747. Officieel was India geen kolonie, ook al sprak men van British India, maar een apart rijk dat onder dezelfde monarch als Engeland viel.

Tussen 1866 en 1882 veranderden de ontwerpen van deze postzegels nog meerdere malen. Op al deze ontwerpen stond echter  het profiel van koningin Victoria binnen een verscheidenheid aan cartouches met op het laatste ontwerp de opmerking India Postage. Deze postzegels werden veel gebruikt en zijn vandaag de dag nog heel algemeen. Ten tijde van deze 4 annas 6 pies postzegels, was het Britse Rijk bijna op zijn hoogtepunt en de allergrootste wereldmacht. In 1913 beheerste het Britse Rijk meer dan 412 miljoen mensen, 23% van de wereldpopulatie en strekte hun heerschappij zich uit over 24% van het wereldgrondgebied. Op 15 augustus 1947 kwam er een einde aan de Britse Raj en werd India onafhankelijk. Er zijn niet veel mensen die dit weten maar tot ver in de 21^e eeuw werd hier door Britten over gesproken als “the awfull day”.

Hoewel ik graag zou willen weten op wat voor brief deze postzegel zat en wat die voor de ontvanger of degene die de postzegel heeft bewaard, betekende, zal ik hem terug stoppen in de schrijfkist en hoogstwaarschijnlijk vergeten. Ik ben benieuwd wie hem later ooit nog eens vindt en of deze persoon zich dan dezelfde vragen zal stellen als ik deed.

Lees ook: Kamelen, vagina’s, sluitspieren en porselein en Mafkikker (2).