tronkenbij (Heriades truncorum) 6-2019 9890In onze tuin heb ik een paar maanden geleden een zelfgemaakt bijenhotel opgehangen. Het is niet veel meer dan een oud wijnkistje gevuld met wat stukjes bamboe en blokken hout met gaatjes, maar er wordt driftig gebruik van gemaakt. De metselbijen kwamen er als eerste op af en al snel waren alle middelgrote stukken bamboe bezet. De dunnere stukjes bamboe en de kleinere gaatjes in de blokken hout, worden nu door tronkenbijen bezocht.

 

tronkenbij (Heriades truncorum) 6-2019 9943tronkenbij (Heriades truncorum) 6-2019 0033Ze vliegen af en aan met stuifmeel dat ze van onze margrieten verzamelen. Deze kleine zwarte bijen kruipen tussen de kleine bloempjes van de margrieten en kloppen daarop met hun achterlijf. Het knalgele stuifmeel blijft tussen de haren op hun kop en achterlijf plakken en na zo’n bloemenbezoek zitten ze helemaal onder. De onderkant van hun achterlijf, waar de meeste haren zitten, verzamelt zelfs zoveel stuifmeel dat lijkt alsof ze licht geven.

 

tronkenbij (Heriades truncorum) 6-2019 9819tronkenbij (Heriades truncorum) 6-2019 9837tronkenbij (Heriades truncorum) 6-2019 9829tronkenbij (Heriades truncorum) 6-2019 0049-De bijen zetten dit stuifmeel af in de smalle gangen in het hout en leggen daarop hun ei. Daarna wordt de cel met een dun laagje was afgesloten, net als eventuele kieren in de gang en wordt aan een nieuwe cel begonnen. De bijen verzamelen hiervoor hars van coniferen en boomknoppen en soms zie je ze bij de nestgang met zo’n plakkerig plakje hars worstelen. Elk uiteinde van een gang wordt met een propje hars, houtpulp en zand afgedicht. Een vrouwtje legt in totaal ongeveer 8 eitjes.

 

De mannetjes van deze 5 tot 8 mm kleine zwarte bijtjes, hebben kleine puntjes op hun achterlijf dat achteraan licht is gekromd. De vrouwtjes zijn te herkennen aan hun gele buikschuier (de verzamelharen onder hun achterlijf). Tronkenbijen lijken sterk op enkele andere bijensoorten zoals klokjesbijen en tubebijen, maar onderscheiden zich door het opstaande randje aan de voorkant van hun eerste achterlijfsegment. Helaas is dat in het wild en zonder loep vaak niet zo makkelijk te zien en liggen hun vleugels daar in rust ook overheen gevouwen. Maar als je een kleine zwarte bij in een composietenbloem door het stuifmeel ziet kruipen, kun je er vrijwel zeker van zijn dat het een tronkenbij is.

 

Lees ook: Bijensteek, Pollen en Meeldraad.