Het is soms moeilijk om je voor te stellen maar ondanks alle, vaak bizarre, vormvariaties ontwikkelen alle schelpen zich volgens dezelfde wiskundige formules. David Raup was de eerste die de driedimensionale constructie van schelpen middels een eenvoudig logaritmisch groeimodel wist te verklaren. Zijn Shell Coiling model uit 1962 gaat uit van slechts vier variabelen, waaronder drie die de groei van een schelp, om hun centrale as heen, beschrijven. De eerste variabele is S: de vorm van de rondingen van de schelp. De tweede is T: de hoogte van de centrale as, waarlangs de omwentelingen van de schelp zich plaatsen, of de mate waarin de omwentelingen elkaar overlappen. De derde is D: de afstand van deze rondingen t.o.v. de centrale as en de vierde is W: de mate waarin de schelp naar buiten groeit en de doorsnede van de rondingen toeneemt.
Hoewel de vorm van de rondingen van een schelp (S) enorm kunnen variëren, van rond, ovaal samengedrukt tot hoekig, blijft deze vorm vanaf de protoconch gelijk, hij neemt met elke nieuwe omwinding alleen toe in doorsnede (W). Schelpen met een lange as (T) en een kleine toename van de doorsnede van de winding (W), vormen dus hoge, veel windingen tellende, schelpen terwijl schelpen met een korte as en zeer grote toename van de doorsnede van de winding juist zeer platte schelpen, zoals die van tweekleppige vormen.
Afgezien van het feit dat de vorm van alle schelpen zich aan deze wetten conformeren, zijn er toch nog enorm veel verschillen, daarnaast onderscheiden veel soorten zich ook nog eens met patronen, kleuren en uitgroeisels op hun schelpen zoals knobbels, ribbels, schubben, plooien, vleugels, tanden en stekels. Dit resulteert in een vrijwel onbeperkt aantal variaties. Maar als je de wetmatigheid van de manier waarop een schelp groeit eenmaal hebt begrepen, kun je die in alle soorten terugvinden.
Als sinds ik een klein kind was en mijn allereerste schelpje van het strand mee naar huis nam, verzamel ik schelpen. Door de jaren heen heb ik een kleine collectie opgebouwd, waarover ik op deze site af en toe een berichtje plaats. Een aantal foto’s van schelpen uit mijn collectie kun je hier vinden.
Geen reacties
Reageer: