Deze zwarte vliegensoort wordt vaak in menselijke omgeving waargenomen, ze zitten graag op zon beschenen muren met hun vleugels als een deltavlieger naar achteren. Muurrouwzwevers zijn parasieten, ze leven o.a. op larven van metselbijen. Deze bijen nestelen in gaten in muren, palen of schuttingen en leggen daar in achter elkaar geplaatste cellen hun eieren, samen met een voedselpakketje stuifmeel. Vlak voordat zo’n metselbij een cel met een propje klei afdicht, gooit de muurrouwzwever daar een eitje in. Aangezien metselbijen steeds vaker in steden in bijenhotels nestelen, volgden de muurrouwzwevers al snel. Momenteel is de kans dat je ze tegenkomt dan ook verreweg het grootst bij een bijenhotel.

De muurrouwzwever is een opvallende soort met grote ogen, een zwart lijf en overwegend donkere vleugels, waarbij verse exemplaren enkel heldere witte streepjes op hun achterlijf hebben. Ze worden zo’n 7 tot 13 mm lang en lijken sterk op de zwarte duinrouwzwever (Hemipenthes morio), deze mist echter de lichtere vlek op de vleugels.  Soms worden ze ook verward met de zwarte wolzwever (Bombylius ater), maar deze heeft een veel boller lichaam en mist de duidelijke vleugeltekening. De wetenschappelijke naam Anthrax anthrax heeft niets van doen met miltvuur maar komt van het Griekse woord voor steenkool.

Het vrouwtje van de muurrouwzwever houdt zich vaak op bij nestelgangen van metselbijen en wacht daar haar kans af. Als een nest bijna klaar is en de bij even vertrekt, vliegt ze snel voor de opening en gooit met een zwaai van haar achterlijf een eitje in de gang. Daarna sluit de bij nietsvermoedend haar nestgang af. De uitgekomen vliegenlarve laat zich bij de bijenlarve in de cocon inspinnen  en voedt zich met de bijenlarve. Na ongeveer 24 dagen komt de vliegenpop uit, deze heeft een kenmerkende kam op haar kop, waarmee ze door de met modder van elkaar gescheiden cellen breekt. Op haar weg naar de uitgang verplettert ze daarbij alle bijencocons die ze tegenkomt. Nadat de vliegenpop de uitgang heeft bereikt en door de buitenste barrière is gebroken, breekt de pop open en kruipt de volwassen muurrouwzwever naar buiten. Na ongeveer twee minuten zijn de vleugels volledig uitgevouwen, even later leegt ze haar darmen en kruipt ze langzaam van de nestgang weg. Na ongeveer twee uur is ze volledig uitgehard en vliegt ze uit.

Vaak kun je uit de opening van metselbijgangen nog een lege poppenhuid van een muurrouwzwever zien zitten. Deze zijn makkelijk te herkennen aan hun karakteristieke stekels en haren. De stekels zitten op het labrum, de lip van de pop. De lange stijve haren op de thorax eindigen in een haakje en worden gebruikt om zich bij het verlaten van de gang te verankeren.

Lees ook: Lapse behangersbij (Megachile lapponica), Tronkenbij (Heriades truncorum), Brundle-housefly (Musca domestica), Verpoppende langpootmug, Middellandse Zeevlieg (Ceratitis capitata), Strontvlieg (Scathophaga stercoraria), Grote dansvlieg (Empis tesselata) en Vliegen in het donker.