dAgrate Bartholomeus Milaan 8-2017 1764In het rechtse transept van Milaans Duomo staat sinds 1562 een beroemd beeld van Sint Bartholomeus. In het voetstuk van het beeld heeft de maker de volgende tekst gebeiteld: “NON ME PRAXITELES SED MARCO FINXIT AGRAT”, ik ben niet door Praxiteles maar door Marco d’Agrate gebeeldhouwd. Een signatuur die van een behoorlijk ego blijk geeft. Praxiteles is zo’n beetje de grootste beeldhouwer van de oudheid en een voorbeeld voor veel kunstenaars. Door als beeldhouwer schoorvoetend aan te nemen dat mensen bij jouw beeld waarschijnlijk zouden denken dat het door Praxiteles zou zijn gemaakt, stel je jezelf dus in één zin met hem op gelijke voet. Een aanname die van bijster weinig bescheidenheid getuigt.

 

Sint Bartholomeus is een van de vele op gruwelijke wijze omgekomen heiligen van de Christelijke kerk. Omdat hij zijn religie predikte in een land dat daar niet op zat te wachten en koning Polymius wist te bekeren, had diens broer, Astyages, hem ter dood veroordeeld. Bartholomeus werd levend gevild, daarna onthoofd en tenslotte ondersteboven gekruisigd. 

 

Marco d’Agrate beeld Bartholomeus af met een bijbel in zijn linkerhand en zijn eigen gevilde huid als een doek over zijn schouders geslagen. Vlak naast zijn rechterhand hangt de losse huid, die van dezelfde hand was gesneden, als een lege handschoen naast zijn dij. Het beeld wordt geroemd vanwege zijn anatomische correctheid, maar wat mij vooral aantrok was de ontspannen pose in combinatie met het meewarig gefronste gezicht. De Milaanse Kathedraal is buitengewoon druk bezocht en drommen mensen verdringen zich met selfiesticks en mobieltjes in de transepten. Terwijl hun neonkleurige gympen luid piepend over de oude vloer slepen, maken ze massaal selfies met Bartholomeus op de achtergrond. Staande op zijn voetstuk kijkt het beeld de meute twijfelend aan, je vraagt je bijna af of hij ons achteraf bezien zijn offer wel waard vond.

 

Lees ook: Nicholas Read en het monument voor Elisabeth Nightingale, De hoge gallerij en Realisme in de Tilburgse kerk.