Op koningsdag ben ik lekker vroeg naar het bos gegaan. Als iedereen naar de stad trekt is het in het bos tenminste rustig. Toch had ik daar een koninklijke ontmoeting. Op een omgevallen boom zat een joekel van een hoornaar, ruim 3,5cm lang. Alle hoornaren die je vroeg in het seizoen tegenkomt zijn jonge koninginnen, de werksters en mannetjes overleven de winter niet. Deze koningin was waarschijnlijk net, vanwege de oplopende temperatuur, vanonder het schors van een dode den gekropen. Dat soort plekken zijn voor veel insecten favoriete overwinteringsplaatsen.

Ze was nog wat lethargisch en liet zich goed benaderen, gaandeweg begon ze met haar vleugels te trillen om haar vliegspieren en lichaam op te warmen en even later steeg ze met een luide zoemtoon op. Ze cirkelde een paar keer om mijn hoofd en ging er toen vandoor. Je hoort vaak spookverhalen over de steek van een hoornaar, nu ben ik daar zelf nog nooit door gestoken, maar het schijnt wel flink wat pijnlijker te zijn dan de steek van en wesp of bij. Toch maakte ik me geen enkele zorgen, hoornaars zijn feitelijk niet agressief, zeker niet zo vroeg in het seizoen als ze nog geen nest hebben.

Deze koningin zal nu op zoek gaan naar een geschikte en beschutte plaats om haar nest te bouwen, zoals in een holle boom. Het papieren nest wordt van tot pulp gekauwd hout gemaakt en is bolvormig met een open onderkant. In de zeskantige broedcellen zal ze verscheidene langwerpige witte eieren afzetten, één in elke cel. De uitgekomen larven hangen met hun kop naar beneden en worden door de koningin met vleespulp gevoed. Ze jaag bij weer en ontij, overdag en ’s nachts op insecten en spinnen. Als ze iets heeft gevangen bijt ze met haar forse kaken eerst de kop, vleugels en poten af om daarna het resterende lijf tot pulp te malen. Deze lugubere werkzaamheden voert ze uit terwijl ze ondersteboven met één of twee achterpoten aan een takje hangt. De eiwitrijke pulp voert ze aan haar larven die haar op hun beurt weer voeden met een zoetige vloeistof die ze met hun mond uitscheiden. Volwassen hoornaars voeden zich uitsluitend met deze zoete stof of met de sappen uit een boom of van afgevallen rijp fruit. Soms knagen ze actief de bast van een boom door om bij de zoete sapstroom te komen. Gaandeweg zal het nest en de kolonie groeien maar waarschijnlijk nooit groter worden dan zo’n 1000 individuen. In oktober valt de kolonie uit elkaar en zullen alleen de jonge koninginnen de komende winter overleven.

Lees ook: Ephialtes manifestator, Franse veldwesp (Polistes dominula), Eikengalwesp (Cynips quercusfolii), Bladluismummie van Discritulus planiceps, Rozenbladwespen (Caliroa aethiops) en Knoppergal.