Volgens de letter van de Bijbel zou men geen afbeeldingen van God mogen maken (exodus 20:4). Maar omdat het christendom zich ontwikkelde in een sterke visuele cultuur, waarbij plaatjes vaak belangrijker waren dan de tekst, stond de kerk steeds meer afbeeldingen toe. In het begin waren deze sterk gestileerd en uiterst symbolisch, langzamerhand werden deze echter steeds realistischer. Tot in de achtste eeuw de Rooms-katholieke kerk officieel het gebruik van afbeeldingen toestond. De discussie over het wel of niet afbeelden van God was daarmee natuurlijk niet uit de wereld en ook nu wordt er nog over gesteggeld. De heffing van de ban op afbeeldingen heeft echter wel voor enkele prachtige kunstwerken gezorgd, zoals die van Michelangelo in de Sixtijnse kapel. Toch blijven afbeeldingen van het gezicht van God, schaars.
Het was dan ook een hele verrassing toen ik in Milaan in het Museo Del Duomo een metershoog verguld brons met zilveren beeld van het gezicht van God zag. Dit beeld toont een enigszins scheel kijkende God met halfopen mond en krulletjes. Het gezicht is totaal niet gestileerd, ik vind de half geloken ogen en wellustige mond eerder hedonistisch dan ascetisch overkomen. Misschien ligt het aan mij, maar ik vind God hier wel wat op Donald Sutherland lijken.
Dit beeld bevond zich oorspronkelijk in de sluitsteen boven de apsis in de kathedraal van Milaan, van waar het op de verzamelende massa’s neerkeek. Het was daar symbolisch geplaatst als in de as van het Universum, van waaruit God alles overzag. Het is gemaakt tussen 1416 en 1425 door Beltramino de Zutti, een beroemde Milaanse goudsmid, die in 1405 zijn eigen studio had geopend. Het gezicht van God was oorspronkelijk omgeven door negen muzikale engelen die door zijn collega Giovannolo da Seregno waren vervaardigd. Tijdens de eerste decennia van de negentiende eeuw, gedurende radicale restoraties aan de apsis werden deze engelen echter weggehaald. In 1831 werd er een speciale gebeeldhouwde schijf van gevouwen stof gemaakt, welke als buste voor het gezicht van God diende en werd het geheel samen met een capello, een gouden driehoek achter het gezicht, verguld. In 1965 werd het gezicht echter weggehaald en geplaatst in het Museo Del Duomo waar men het blijkbaar beter kon conserveren en het nu in een donkere nis, verblind door een spotje, op toeristen staat te wachten.
Geen reacties
Reageer: