dodo jardin des plantes 5-2013 1308Vorige week was ik voor een paar dagen in Parijs, het allereerst wat ik bezocht was mijn favoriete museum, Jardin des Plantes en dan specifiek les Galeries d’Anatomie comparée et de Paléontologie. Dit prachtige museum is nog niet verpest door educatieve opstellingen en presentaties, nog niet gerestyled of heropend. Het is een tijdscapsule, als je er binnen komt waan je je in een andere eeuw. Op de eerste verdieping van dit museum op de afdeling Paleontologie staat een kleine vitrine met stof en vuil en vingers op het glas waarin dodo-botjes liggen, echte. Er ligt ook een oud gipsafgietsel van het enige dodo-overblijfsel waar nog weefsel aan zit, die van de beroemde Oxford-dodo. Je kunt de vitrine haast niet zien vanwege het dakraam dat in het glas van de display spiegelt, maar voor mij is het toch één van de interessantere stukken.

 

dodo jardin des plantes 5-2013 1360In de Grande Gallerie de l’evolution in het Jardin des Plantes staat zelfs een compleet dodoskelet én een mooie namaak opgezette dodo. Er zijn maar een paar musea in de wereld die een volledig dodoskelet bezitten en vele daarvan zijn net zoals deze in Parijs samengesteld uit losse botten. Dit skelet werd in 1866 in Londen aangekocht en is sindsdien in het bezit van Jardin des Plantes. Het staat in een glazen vitrine in een ruimte die speciaal voor de dodo is ingericht. In twee vitrines daarnaast staan nog een gipsen en de namaak dodo. Deze taxidermisch nagemaakte dodo ziet er prachtig uit. Het is een zogenaamde “gezellige” dodo, dik in de veren, laag op zijn poten en met een eigenzinnige houding en blik. Het is een echte dodaars, (dod-aars) zoals ze de vogels vroeger ook wel noemden vanwege het karakteristieke dotje veren op hun kont. Hij is niet echt, je kunt zelfs twijfelen over de natuurgetrouwheid van het beeld maar toch, toch voelt het alsof je heel even oog in oog staat met dit mythische dier, met die vogel waarvan men zei dat hij in stilte tranen huilde als hij werd gevangen. Een kortstondige ontmoeting met de vogel die men vrijwel nooit levend van zijn eiland heeft kunnen halen, die bij bijna elke poging in hongerstaking ging en tijdens de reis stierf .

 

dodo jardin des plantes 5-2013 1361Er bestond van deze prachtige vogel, die al binnen een eeuw na zijn eerste ontmoeting met de mens was uitgeroeid, ooit één compleet opgezet exemplaar. Dit stond in het Ashmolean Museum in Oxford. De enige complete dode dodo ter wereld. Dit Ashmolean, waar Lewis Carroll en Alice Liddell samen regelmatig kwamen, had de vogel aangekocht van John Tradescant, een vroege verzamelaar die naar verluid de levende vogel zelfs nog in London had tentoongesteld. Maar na verloop van tijd kwam de mot in de opgezette dodo en rook hij niet meer zo fris en op 8 januari 1755 besloten de bestuurders van dit museum dat het samen met veertig andere opgezette dieren, die ook in slechte staat verkeerden, maar moest worden verbrand. Gelukkig wist de toenmalige procustus (hoofdsuppoost) van het museum nog net de kop en een poot van dit exemplaar af te trekken voor het werd vernietigd. Ik heb de naam van deze held niet kunnen achterhalen maar als je bedenkt dat deze verschrompelde kop en poot nu de enige overblijfselen van de dodo zijn waar nog weefsel aan zit en dat deze nu tot een van de meest waardevolle natuurhistorische schatten ter wereld worden gerekend, mogen we hem wel dankbaar zijn.