Bij mij op het werk is er een vrouw die niet met haar armen zwaait als ze loopt, dat ziet er heel raar uit. Er zit geen echt voordeel meer aan dit gezwaai, het is een overblijfsel van de tijd dat we nog op vier poten liepen. Hoogstens helpt het je lichaam om je evenwicht wat beter te bewaren maar over het algemeen is het een gedachteloze beweging waarvan het ritme getuigt van onze eenvoudigere afkomst.

Moeilijker nog dan lopen zonder armbewegingen is het om te praten zonder gebaren, vrijwel niemand kan iemand de weg wijzen zonder ook daadwerkelijk te wijzen. Zelfs als iemand zijn gesprekspartner niet kan zien gebaart hij er nog driftig op los. Met de linkerhand aan de telefoon beweegt de rechterhand tweemaal zo hard. Druk gebarend probeert de beller zijn gezever kracht bij te zetten. Een lichamelijke handeling die heel wat nuttelozer is dan zwaaien met je armen tijdens het lopen. Als een beller echter kan blijven zitten, zoekt zijn vrije hand iets anders om te doen. Iemand die normaal gesproken nog geen ei kan tekenen maakt tijdens een telefoongesprek vaak de fraaiste schetsen.

Onze taal is lichamelijk, praten zonder gebaren is vrijwel onmogelijk. Baby’s die nog geen taal hebben praten alvast met hun handen, ze wijzen in plaats van vragen. Zelfs volwassenen drukken hun emoties lichamelijk vaak beter uit dan dat ze dat verbaal kunnen. Dit is zo vreemd nog niet want mensen praten met het gedeelte van hun hersenen dat voor gebaren is bedoeld.

Vaak wordt gesteld dat wij pas mens zijn geworden toen we op twee benen zijn gaan lopen en onze armen vrij kwamen om gereedschappen te hanteren. Het vrijkomen van onze handen maakte echter ook een groter scala aan gebaren mogelijk en heeft dus mede tot de ontwikkeling van onze taal geleid.

Tijdens mijn vakantie bezochten we in Bouillon het kasteel van Godfried van Bouillon. Hier werd tijdens het hoogseizoen dag in dag uit een roofvogelshow gegeven. Tweemaal per dag liet een valkenier enkele roofvogels aan zijn publiek zien. Voor de show begon kon je de vogels al bekijken en fotograferen. Hoewel het publiek erg naar de show uitkeek kreeg ik de indruk dat dit enthousiasme niet door iedereen werd gedeeld.

Aarzelen, met de kont draaien en oude vrouwtjes zijn taalkundig meer met elkaar verbonden dan je in eerste instantie zou denken. Het Nederlandse woord ‘aarzelen’ is afgeleid van ‘aars’(kont). Net zoals het Franse ‘reculer’ (achteruitgaan) is afgeleid van ‘cul’(reet). Tijdens de Middeleeuwen betekende aarzelen nog achteruitgaan. Strijders weken al vechtend, zonder de vijand de rug te keren achteruit, zij aarzelden. In de zeventiende eeuw ontstond hieruit de betekenis ‘terugdeinzen, met het achterste draaiend achteruitgaan’. Dit kontdraaien drukte onzekerheid uit en dat leidde uiteindelijk tot de huidige betekenis van aarzelen: ‘weifelen’. De relatie tussen aarzelen en oude vrouwtjes vind je in het Latijn. Het Latijnse ‘anus’ betekent namelijk letterlijk ‘oud vrouwtje’. In de rij bij de bakker achter een aarzelend oud vrouwtje staan zal nooit meer hetzelfde zijn.

Deze mooie witte schelp, die ook wel de ‘alabaster murex’ wordt genoemd, is een stekelhoorn uit de Muricidae familie. De Siratus alabaster was ooit een grote zeldzaamheid. Het eerste exemplaar werd tussen 1836 en 1839 door Hugh Cumming op de Filipijnen aan het strand gevonden. Het heeft 125 jaar geduurd voor men een tweede exemplaar vond. Nu zijn ze relatief algemeen. Ze leven 30 tot 45 meter diep op een zanderige en modderige zeebodem. De breekbare platte richels, die van boven naar beneden hun stekels verbinden, functioneren als sneeuwschoenen en zorgen ervoor dat ze niet in de modderige bodem wegzakken. Ze leven van mosselen en andere schelpen en groeien met regelmatige rustperiodes.

Lees ook: De venuskam.

Doodverf is een oude benaming voor een grondverf die men op schilderijen gebruikte. Men bedekte de grondschildering, een ruwe opzet van de afbeelding die meestal in gebrande sienna werd geschilderd met een transparante laag witte verf, de doodverf. Door deze transparante laag heen kon men de ruwe voorstelling nog zien schemeren. De afbeelding werd daarna met meerdere lagen transparante verf afgewerkt. Doodverven betekende dus oorspronkelijk het verdoezelen van een ruwe afbeelding. Maar omdat men door deze laag de uiteindelijke afbeelding al kon zien kreeg het de figuurlijke betekenis van ‘in ruwe vorm schetsen’ en later van ‘voorbestemmen’. Als iemand is gedoodverfd om te winnen dan is hij daarvoor voorbestemd, hij is dan de absolute favoriet voor de overwinning.